อาหารสมุนไพร

การกรับประทานอาหารที่ส่งเสริมการสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย เป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยลดความเสี่ยงหรือความรุนแรงจากเชื้อไวรัสต่างๆได้ จากสถานการณ์การระบาดใหญ่ (pandemic) ของไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019 (COVID-19) ในหลายประเทศทั่วโลกในขณะนี้ การดูแลสุขภาพและการเสริมภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น พืช ผัก ผลไม้ และสมุนไพร ที่ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ที่อุดมไปด้วยวิตามินซีหรือสารต้านอนุมูลอิสระ หรือสมุนไพรที่มีสารสำคัญที่มีศักยภาพในการลดการติดเชื้อไวรัสได้ จะช่วยให้ร่างกายมีภูมิต้านทานที่แข็งแรงขึ้น ลดโอกาสติดเชื้อทางเดินหายใจจากโรค COVID-19 หรือหากติดเชื้อก็อาจช่วยลดความเสี่ยงที่จะมีอาการรุนแรงได้ ซึ่งเป็นการปรับธาตุ 4 ในร่างกาย ดิน น้ำ ลม ไฟ ให้กลับสู่สมดุลได้ และที่สำคัญเราต้องรับประทานอาหารที่สะอาด ใช้ภาชนะที่สะอาด กินร้อน ช้อนตัวเอง และล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง ร่วมกับการออกกำลังกายและพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อทำร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ เปรียบเสมือนสร้างป้อมปราการที่แข็งแรงให้กับตัวเราเอง

  1. สมุนไพร ที่มีสาระสำคัญช่วยลดโอกาสการติดเชื้อไวรัสก่อโรค COVID-19
  2. ผลไม้ ที่มีวิตามินซีและสารในกลุ่มไบโอเฟลโวนอยด์สูง
  3. ผัก ที่มีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกันและต้านการอักเสบ
  4. เมนู ต้านโรค ต้านไวรัส COVID-19

1. สมุนไพร ที่มีสาระสำคัญช่วยลดโอกาสการติดเชื้อไวรัสก่อโรค COVID-19

ในปัจจุบันได้มีการศึกษาวิจัยต่อยอดสมุนไพรไทยจนเป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวาง ยิ่งในช่วงสถานการณ์โควิด-19 สมุนไพรไทยนับเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถใช้บรรเทาอาการเบื้องต้นของไข้หวัดได้ ได้แก่

ฟ้าทะลายโจร

ใบฟ้าทะลายโจร มีสารเคมีประกอบอยู่หลายประเภท แต่สารสำคัญในการออกฤทธิ์ คือ สารกลุ่ม Lactone คือ สารแอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide), สารนีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (neo-andrographolide), 14-ดีอ๊อกซี่แอนโดรกราโฟไลด์ Read more

พลูคาวหรือคาวตอง

พลูคาว สารสำคัญในการออกฤทธิ์ คือ เควอซิทิน (quercetin), รูทิน (rutin) และซีแนนเซริน (cinanserin) ยับยั้งจุลชีพก่อโรคหลายชนิด ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระ มีผลการศึกษาว่าสามารถยับยั้งเชื้อซาร์ (SAR) Read more

กระชาย

ทีมวิจัยที่เกิดจากความร่วมมือกันของคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล และศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ (องค์การมหาชน) หรือ TCELS ได้ศึกษาวิจัย Read more

กระเทียม

สาร allicin ในกระเทียม มีฤทธิ์ต่อระบบภูมิคุ้มกัน มีฤทธิ์ลดการอักเสบ ป้องกันการหลั่งสาร cytokine ที่ทำให้เกิดการอักเสบนอกจากนี้ยังส่งเสริมการทำงานของเม็ดเลือดขาว และช่วยเพิ่มแอนติบอดี้ immunoglobulin A (IgA) Read more

ขิง

ขิง พบฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ โดยทั่วไปแล้วมักนำมากินแก้หวัด ซึ่งขิงนั้นมีสารต้านอนุมูลอิสระ (anti–oxidant) และสารต้านการอักเสบ (anti-inflammatory) อยู่มากมาย เช่น Gingerol, Shogoal และ Paradoal การศึกษาวิจัยปัจจุบันพบว่า Read more

ขมิ้นชัน

มีสาร curcumin ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่าขมิ้นชันช่วยยับยั้งการหลั่งสารอักเสบ และปรับภูมิคุ้มกันไม่ให้ทำลายปอดให้เกิดความเสียหายจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (influenza A virus) Read more

หอมแดง, หัวใหญ่

หอมใหญ่ หอมแดง ในหัวหอมมีสารเคอร์ซิติน (Quercetin) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย อีกทั้งในปัจจุบันมีการศึกษาพบว่าสาร Quercetin ที่พบในหัวหอมหรือหอมแดง มีฤทธิ์ต้านเชื้อก่อโรค COVID-19 Read more

มะรุม

มะรุมเป็นผักที่มีวิตามินซีสูงและยังพบสารสำคัญ Quercetin และ kaempferol ซึ่งออกฤทธิ์ต้านเชื้อได้ดี ใบมะรุมมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมากโดยเฉพาะกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ซึ่งมีการศึกษาการใช้สารกลุ่มนี้ในการรักษาโรคหลอดลมอักเสบ Read more

หม่อน

พืชในตระกูลหม่อนถูกนำมาใช้ทางการแพทย์ด้วยคุณสมบัติต้านแบคทีเรียและราบางชนิด มีสาร flavonoids, benzofurans, stilbenes, polyhydroxy alkaloids, and kiwanons น้ำหม่อนและเมล็ดหม่อนมีสาร polyphenols Read more

กะเพรา

กะเพรามีสาร orientin ที่พบว่ามีฤทธิ์ลดโอกาสการติดเชื้อก่อโรค COVID-19 นอกจากนี้ กะเพรายังมีน้ำมันระเหยง่าย (volatile oil) ที่ประกอบด้วย methyl eugenol (37.7%), caryophylllene, methyl chavicol และอื่น ๆ ที่มีรายงานว่ามีฤทธิ์ Read more

2. ผลไม้ ที่มีวิตามินซีและสารในกลุ่มไบโอเฟลโวนอยด์สูง

สารอาหารที่มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน สิ่งแรกที่ทุกท่านนึกถึงก็น่าจะ คือ วิตามินซี ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพในการป้องกันเชื้อโรค สารพิษและสิ่งแปลกปลอมที่เป็นอันตรายต่อร่างกายนั้น คือการได้รับพลังงาน สารอาหารหลัก รวมทั้งดื่มน้ำสะอาด ซึ่งการรับประทานอาหารให้ได้รับทั้งสารอาหารหลัก วิตามิน แร่ธาตุ ดังกล่าวที่เพียงพอนั้น เราสามารถได้รับจากแหล่งอาหารจากธรรมชาติ ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องรับประทานในรูปแบบอาหารเสริมแต่อย่างใด เพราะยังไม่มีหลักฐานที่ยืนยันว่าวิตามินหรือแร่ธาตุตัวไหนจะป้องกันการติดเชื้อโคโรนาไวรัสได้ แต่เป็นแนวทางในการเลือกแหล่งอาหารที่ดี ขอหยิบยกสารอาหารตัวเด่น ๆ ที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ดังนี้

ผลไม้ตระกูลส้ม

สารเฮสเพอริดีน สามารถพบได้มากตามส่วนต่าง ๆ ของผลไม้ตระกูลส้มและมะนาว โดยเฉพาะเปลือก ดังนั้นเพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดจากการบริโภคมะนาว นอกจากจะรับประทานน้ำมะนาวแล้ว ยังควรรับประทานเปลือกมะนาวเพื่อ Read more

วิตามินซี

วิตามินซีช่วยการทำงานของเม็ดเลือดขาวและช่วยกระบวนการทำลายเชื้อโรค โดยความต้องการปริมาณต่อวันตามข้อกำหนดปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย พ.ศ. 2563 ในเด็กอายุ 1-8 ปี ควรได้รับ 25-40 Read more

3. ผักและสมุนไพร ที่มีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกันและต้านการอักเสบ

อาการอักเสบ นับเป็นอาการที่สามารถเกิดได้กับร่างกายในทุกส่วน เป็นปฏิกิริยาการตอบสนองทางชีวภาพระหว่างเนื้อเยื่อและหลอดเลือดต่อสิ่งกระตุ้นที่เป็นอันตราย ซึ่งเป็นปกติของสิ่งมีชีวิตที่ร่างกายพยายามจะเอาสิ่งแปลกปลอม หรือสิ่งกระตุ้นดังกล่าวออกไปและพยายามซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่ถูกทำลาย อาการอักเสบ ไม่ใช่อาการของการติดเชื้อ แต่การอักเสบ คือ การตอบสนองต่อร่างกายเพื่อต่อต้านจุลชีพก่อโรค หรือต่อปัจจัยอื่นๆ หรือภูมิคุ้มกันต่อต้านตนเอง สำหรับอาการอักเสบที่เกิดขึ้น โดยปกติแล้วก็จะถูกรักษาด้วยการใช้ตัวยาชนิดใดชนิดหนึ่ง แต่หากพืชผักสมุนไพรที่ช่วยลดอาการอักเสบได้โดยไม่ต้องรับประทานยา จะช่วยดูแลสุขภาพให้กลับมาแข็งแรงได้ ที่สำคัญของการทานอาหารเพื่อสุขภาพนั้น คือการทานให้หลากหลาย และเมื่อบำรุงของดีแล้ว อย่าลืมลดอาหารที่ทำร้ายสุขภาพ โดยเฉพาะอาหารที่ทำให้ร่างกายอักเสบง่าย เช่น น้ำตาล แป้งขัดขาว หรือแอลกอฮอล์

กานพลู

ในกานพลูมีสารที่ชื่อว่า “ยูจีนอล” ที่ทำให้อาการอักเสบลดลงได้ โดยที่สารตัวนี้จะเข้าไปยับยั้งโปรตีน COX-2 ที่คอยกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ ซึ่งเมื่อรวมเข้ากับน้ำมันของกานพลูก็จะมีฤทธิ์ในการต่อสู้กับแบคทีเรีย หากคั้นเอาน้ำมันกานพลูออกมา Read more

ขิง

ออกฤทธิ์รักษาอาการปวดข้อคล้ายกับตัวยาชนิดหนึ่งที่ใช้ต้านอาการอักเสบชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDS) ซึ่งขิงจะช่วยบรรเทาอาการปวด ลดการอักเสบและติดเชื้อในร่างกายอย่างได้ผลแบบที่ไม่มีผลข้างเคียงใดๆ จึงไม่ต้องกังวล Read more

ใบบัวบก

บัวบกมีฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณลดไข้ แก้เจ็บคอด้วย มีการศึกษาในหนูทดลองพบว่ามีฤทธิ์ลดการอักเสบในช่องปาก ลดการบวม และลดการอักเสบที่ผิวหนังได้ด้วย มีสาร asiaticoside ที่ช่วยสมานแผลผิวหนัง

ตรีผลา

ตรีผลา (สมอไทย สมอพิเภก มะขามป้อม) เป็นตำรับยาประกอบด้วยผลไม้หรือสมุนไพรสามชนิดคือ สมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อม ตามตำราการแพทย์แผนไทยจัดให้ตรีผลาเป็นยาที่ทานเพื่อปรับธาตุ ปรับสมดุลร่างกาย เป็นยาลดธาตุไฟ จัดอยู่ในกลุ่ม Read more

ผักใบเขียว

ผัก นั้นเป็นพืชที่ให้ประโยชน์ต่อร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณสมบัติเด่นของคลอโรฟีล , ไฟเบอร์ และวิตามิน A ที่อยู่ในผักใบเขียวทุกชนิด ช่วยลดอาการอักเสบของผิว ลดริ้วรอย และต้านสิวได้เป็นอย่างได้

ถั่วเปลือกแข็ง

ในถั่วเปลือกแข็ง อย่างอัลมอนต์ เป็นธัญพืชที่อุดมไปด้วยไฟเบอร์ , แคลเซียม และวิตามิน E  ส่วนถั่ววอลนัท อุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า 3 ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งโดยทั่วๆ ไปแล้วถั่วทุกชนิดก็มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ค่อนข้างสูง เป็นประโยชน์ต่อการ Read more

เห็ดต่างๆ

“เห็ด” หลายชนิดมีข้อมูลการศึกษาในคนที่พบว่ามีฤทธิ์เพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกาย สามารถใช้ในการป้องกันและรักษาโรคระบบทางเดินหายใจส่วนบน มีคุณค่าทางยา โดยมีสารประกอบที่มีสรรพคุณช่วยเสริมให้ร่างกายมีภูมิต้านทานมากขึ้น สารสำคัญในเห็ดคือ สารกลุ่มเบต้ากลูแคนส์ (beta-glucans : เป็นสารเชิงซ้อนกลุ่มโพลีแซคคาไรด์) สารกลุ่มนี้พบได้มากใน เห็ด รา ยีสต์ และพืช สารกลุ่มนี้มีฤทธิ์ปรับเสริมภูมิต้านทานให้กับร่างกาย ฤทธิ์ต้านการอักเสบ และฤทธิ์ต้านการติดเชื้อ

เห็ดซิตาเกะ-เห็ดหอม

(Shitake หรือ Lentinus edodes) อุดมไปด้วยวิตามินบี2 บี5 และบี6 เป็นแหล่งโปรตีนที่ดีมาก อีกทั้งยังมีแร่ธาตุต่างๆ มากมาย เช่น แมงกานีส ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ซีลีเนียม ทองแดง สังกะสี แมกนีเซียม วิตามินดี Read more

เห็ดไมตาเกะ

มีคุณสมบัติในการป้องกันมะเร็ง มีสาร Grifolan ซึ่งเป็นสาร เบต้า-กลูแคน โพลีแซคคาไรด์ ซึ่งประกอบไปด้วยโมเลกุลของน้ำตาลเกาะกันเป็นสายยาว มีงานวิจัยที่แสดงให้เห็นว่า Grfolan สามารถกระตุ้นเซลล์แมคโครฟาจ (Macrophage) Read more

เห็ดหลินจือ

(Reishi mushroom หรือ Ganoderma lucidum) รักษาโรคตับ ความดันโลหิตสูงและข้ออักเสบ เห็ดหลินจือมีคุณสมบัติในการช่วยเพิ่มความแข็งแรงในปอด โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาหอบหืด และผู้ที่ไอเรื้อรัง ปัจจุบันมีการวิจัยเพิ่มเติมพบว่า Read more

เห็ดหูหนู

โรคริดสีดวง บำรุงกระเพาะ คุมการทำงานของสมอง หัวใจ ปอด ตับ อาการเส้นโลหิตฝอยแตก ช่วยการไหลเวียนของโลหิต กระตุ้นการทำงานของเลือดให้เป็นปกติ บรรเทาอาการเจ็บปวด เช่น การปวดฟัน บรรเทาอาการตกเลือด ริดสีดวง Read more

เห็ดหูหนูขาว

บำรุงน้ำอสุจิ ไต ตับ ร้อนใน ปอด หลั่งน้ำลาย ย่อยอาหารและบำรุงกระเพาะ อาการไอ ลดไข้ ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ ระบบเลือด หัวใจ และบำรุงสมอง หลอดลมอักเสบเรื้อรัง อาการไอ ขับเสมหะและโรคหอบหืด อาการไอแห้ง ๆ Read more

เห็ดตระกูลนางรม

บำบัดอาการปวดเอว ปวดขา ชาตามแขนขา ขยายหลอดเลือด และอาการเอ็นยึด ยังยั้งเซลล์มะเร็ง กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ลดปริมาณน้ำตาลในเลือด ปรับความดันโลหิตและความเข้มข้นของไขมันในเลือด ยับยั้งการเติบโตของเนื้อร้าย ลดอาการ Read more

เห็ดฟาง

มีวิตามินซี จำนวนมาก(ไม่ควรรับประทานสด)ลดการติดเชื้อ สมานแผล ลักปิดลักเปิด โรคเหงือก ลดอาการผื่นคัน มีสาร volvatioxin ชะลอและยับยั้งเซลล์มะเร็ง บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง แก้ช้ำใน บำรุงตับ

เห็ดเข็มทอง

รักษาโรคตับ กระเพาะและลำไส้อักเสบเรื้อรังได้สาร flammulin ยับยั้งเซลล์มะเร็งของเยื่อบุช่องท้อง ในเห็ดเข็มทองมีกรดไลโนเลอิก (Linoleic Acid) มีคุณสมบัติสลายไขมันที่อยู่ในระบบทางเดินอาหาร จึงส่งผลให้ร่างกายดูดซึม Read more

เห็ดกระดุม

หรือเห็ดแชมปิญอง ช่วยในการย่อยอาหาร ความดันโลหิตสูง และคลายความตื่นตระหนก ยังยั้งเซลล์มะเร็ง และการเติบโตของเชื้อแบคทีเรียได้ มีบทบาทในการรักษาและป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านมมากที่สุด โดยสารบางอย่างในเห็ดนี้ไปช่วยยับยั้ง Read more

เห็ดเผาะ-เห็ดถอบ

มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส ช่วยบำรุงร่างกายและธาตุเหล็ก ลดอาการร้อนใน เนื่องจากมีฤทธิ์เย็น แก้ชำในและชูกำลัง ช่วยสมานแผล ลดอาการอักเสบและบวม แก้ไข้ตัวร้อน ช่วยทำให้เลือดแข็งตัวได้เร็วขึ้น บรรเทาอาการคันตามร่างกาย และยังมีส่วนช่วย Read more

4.เมนู ต้านโรค ต้านไวรัส COVID-19

อาหารไทยมีจุดเด่นเรื่องรสชาติที่ผสมผสานทั้ง เปรี้ยว หวาน มัน เค็ม เผ็ด ปรุงด้วยสมุนไพรไทย เครื่องเทศต่างๆ เป็นส่วนประกอบหลัก รสชาติที่อร่อยถูกปากและคุณประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยเสริมภูมิต้านทาน แนะนำเมนูอาหารไทยที่ทำจากผักและสมุนไพร รวมทั้งเครื่องดื่มผลไม้และสมุนไพรไทย