ประวัติการกดจุดไทย

ซึ่งการกดจุดไทยรักษาโรค มีประวัติยาวนานร่วมด้วยกับการแพทย์แผนไทยตั้งแต่สมัยพุทธกาล จากบรมครู “ชีวก โกมารภัจจ์ชื่อหมอใหญ่ผู้เชี่ยวชาญในการรักษาและมีชื่อเสียงมากในครั้งพุทธกาล เป็นแพทย์ประจำพระองค์ของพระเจ้าพิมพิสาร และพระเจ้าพิมพิสารได้ถวายให้เป็นแพทย์ประจำพระองค์ของพระพุทธเจ้าด้วย จากประเทศอินเดียซึ่งเผยแพร่มาประเทศไทยควบคู่กับศาสนา การรักษาด้วยการกดจุดไทยรักษาโรคและยา ซึ่งสมัยอยุธยามีธรรมเนียมศักดินา หมอกดจุดจะมีศักดิ์เป็น หลวงราชรักษาและหลวงราโช จนสมัยรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 มีการจัดตั้งกรมหมอหลวงและหมอราษฎร์ แต่ในรัชกาลที่ 6-8 ได้มีการยกเลิกวิชาการแพทย์แผนไทย จากนั้นก็ได้มีการฟื้นฟูการแพทย์แผนไทยขึ้นมาอีกครั้ง ในรัชกาลที่ 9 โดยศาสตราจารย์ นายแพทย์อวย เกตุสิงห์ เป็นผู้ก่อตั้ง โรงเรียนอายุรเวทวิทยาลัย (ชีวกโกมารภัจจ์) ในปีพ.ศ. 2525 และพัฒนาหลักสูตร จนเป็นหลักสูตรปริญญาตรีแพทย์แผนไทยประยุกต์ ใน 10 มหาวิทยาลัยในปัจจุบัน โดยศาสตราจารย์ นายแพทย์อวย เกตุสิงห์ได้เชิญ อาจารย์ณรงค์สักข์ บุญรัตนหิรัญ มาสอนวิชาการกดจุดไทยรักษาโรค ซึ่งเป็นศาสตร์ที่ผสมผสานเกี่ยวกับการนวดไทย รวมมวยไทย และดาบไทย มาพัฒนาจนมาเป็นศาสตร์กดจุดไทยรักษาโรค (นวดราชสำนัก) ซึ่งเป็นศาสตร์การแพทย์แผนไทยที่นำมารักษาคนไข้ในปัจจุบัน(มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมฯ อายุรเวทวิทยาลัย และ โรงเรียนอายุรเวทธำรง สถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์[นธพท], 2555)

การกดจุดไทยรักษาโรค คือการกดจุดราชสำนัก หมายถึงการตรวจประเมิน การวินิจฉัย การบำบัดรักษา การป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพและการฟื้นฟูสุขภาพด้วยวิธีการกดจุดพื้นฐาน และการกดจุดสัญญาณด้วยมือโดยแพทย์แผนไทยประยุกต์ การนวดแบบราชสำนัก หรือการกดจุดราชสำนักเป็นการนวดที่ใช้ในพระราชวัง ดังนั้นท่าต่างๆจึงต้องสุภาพ ใช้นิ้วมือและฝ่ามือนวดเท่านั้น และจะคำนึงถึงความสวยงามในท่วงท่าของการนวด การลงน้ำหนักมืออย่างนุ่มนวลในทิศทางของแรงอย่างถูกต้อง “หน่วง เน้น นิ่ง” แต่มีพลังในการนวด โดยกดไปตามเส้นพื้นฐานและจุดสัญญาณทั่วร่างกาย

โดยการนวดแนวเส้นพื้นฐานเพื่อเตรียมความพร้อมก่อนการกดจุดสัญญาณเพื่อเพิ่มประสิทธิผลของการรักษา ก่อนทำการนวดผู้นวดจะคลำชีพจรที่ข้อมือและหลังเท้าข้างเดียวกันเพื่อพิจารณาการเต้นของชีพจรทั้งสองแห่งที่เรียกว่า “ลมเบื้องสูงและลมเบื้องต่ำ” เสียก่อนว่าเสมอกันหรือไม่ จากนั้นเริ่มนวดตั้งแต่ใต้เข่าลงมาหาข้อเท้าหรือจากต้นขาลงมาถึงเท้า ซึ่งผู้รับบริการนวดจะอยู่ในท่านั่ง นอนหงาย หรือนอนตะแคงเท่านั้น ไม่ต้องนอนคว่ำ ซึ่งหลักการกดจุดรักษาจะเป็นการบังคับเลือดลมไปเลี้นงในส่วนที่ต้องการโดยประโยชน์ของการรักษากดจุดราชสำนัก มีหลากหลายอาทิเช่น ช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนของเลือด น้ำเหลือง และ ระบบประสาทให้ทำงานดีขึ้น เพื่อกล้ามเนื้อคลายตัวดีขึ้น ปรับอวัยวะต่างๆฟื่นฟูให้แข็งแรงขึ้นอีกทั้งยังช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วยที่เกิดจากภาวะผิดปกติ เช่น อัมพฤกษ์ อัมพาตเป็นต้น